การปฏิบัติงานตามโครงการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมฐานรากหลังโควิด
ด้วยเศรษฐกิจ BCG
(U2T for BCG and Regionai Development)
รายงานการปฏิบัติงาน ประจำเดือนกรกฎาคม พ.ศ.2565
เรื่อง ประเพณีและวัฒนธรรมของชาวตำบลหินโคน
ข้าพเจ้านายณัฐพล รินนรา ผู้ปฏิบัติงานในส่วนของโครงการโครงการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมฐานรากหลังโควิดด้วยเศรษฐกิจ BCG (U2T for BCG) ของมหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ ได้ลงพื้นที่สำรวจข้อมูลในตำบลหินโคน อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ เกี่ยวกับประเพณีและวัฒนธรรมของตำบลหินโคนจากการสำรวจประเพณีและวัฒนธรรมท้องถิ่นที่สำคัญตำบลหินโคนมีดังนี้
ประเพณีและวัฒนธรรมท้องถิ่นที่สำคัญของชุมชนในเขตตำบลหินโคน มีดังนี้
1.ประเพณีบุญข้าวสารท ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 10 ชาวบ้านจะเตรียมอาหารชนิดต่างๆ ห่อด้วยใบตอง ข้าวสากจะห่อด้วยใบตองกล้วยกลัดหัว กลัดท้าย มีรูปคล้ายกลีบข้าวต้มแต่ไม่พับสั้น ต้องเย็บติดกันเป็นคู่
2.ประเพณีสงกรานต์ จะตรงกับวันที่ 13,14 และ 15 เมษายนของทุกปีโดยมีลักษณะและกิจกรรมที่คนในชุมชนได้ถือปฏิบัติสืบเนื่องมาอย่างยาวนาน ไม่ว่าจะเป็นการทำบุญทำทาน การอุทิศส่วนกุศลแด่บรรพบุรุษผู้ล่วงลับ การสรงน้ำพระ การรดน้ำขอพรผู้ใหญ่ การเล่นสาดน้ำ และการละเล่นรื่นเริงต่าง ๆ
3.ประเพณีบุญบั้งไฟ เป็นงานประเพณีที่มีความสำคัญต่อผู้มีอาชีพเกษตรกรทำนา ทำไร่ เป็นพิธีกรรมที่แสดงให้ถึงความเคารพ ความเชื่อเกี่ยวกับสิ่งศักดิ์ที่จะดลบันดาลให้ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล นอกจากนี้แล้ว สิ่งที่ได้จากพิธีกรรม การทำบุญบั้งไฟมีหลายอย่างที่เกิดขึ้น อาทิเช่น การอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมท้องถิ่น เเละส่งเสริมให้ประชาชนในพื้นที่เกิดความรักความสามัคคีกันโดยใช้กิจกรรมทางวัฒนธรรมเป็นสื่อกลาง
4.ประเพณีเข้าพรรษา เริ่มตั้งแต่วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๘ ถึง ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑ ของทุกปีประมาณเดือน กรกฎาคม จะมีการจัดเทียนพรรษาไปถวายวัดต่าง ๆ ในเขตตำบลและการถวายผ้าอาบน้ำฝน
5.ประเพณีสู่ขวัญข้าว เป็นการนำข้าวเปลือกเก็บใส่ยุ้ง หรือเปิดยุ้ง หรือนำข้าวเปลือกไปสีเป็นข้าวสารเพื่อหุงรับประทาน หรือซื้อขายกัน โดยชาวนาจะนำข้าวที่นวดแล้วมากองรวมกัน หรือนำรวงข้าวมาถักทอเป็นรูปต่างๆ ประดับกองข้าวต่อหน้ารูปปั้นพระแม่โพสพ โดยหมอขวัญ หลังจากนั้นก็เป็นการละเล่นพื้นบ้านและร่วมรับประทาน อาหารร่วมกัน ถือว่าเป็นเพื่ออนุรักษ์ขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรมในท้องถิ่นในตำบลหินโคน
6.ประเพณีตักบารตเทโว เป็นการทำบุญตักบาตร ในวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๑ ในเทศกาลวันออกพรรษาเป็นงานที่ช่วยสร้างความสมัครสมานสามัคคีให้แก่ชาวบ้านอย่างมากเป็นเครื่องควบคุมสังคมให้ละ ลด เลิกอบายมุข หันหน้าเข้าวัดเพื่อทำบุญ จึงมีส่วนช่วยให้สังคมเกิดสันติสุขเป็นอย่างดีโดยมีขบวนแห่ให้พระสงฆ์รับบิณฑบาตข้าวสารอาหารแห้ง ชาวบ้านจะมารอตักบาตร
