ที่มาของโครงการเพาะเห็ดนางฟ้า
ศรีแพร สวัสดิ์รัมย์
เห็ดนางฟ้า จัดเป็นเห็ดเศรษฐกิจที่สำคัญ ที่นิยมรับประทานมากไม่แพ้กว่าเห็ดนางรม และเห็ดฟาง เนื่องจากเห็ดชนิดนี้ สามารถเพาะได้ง่าย มีเวลาในการเพาะสั้น ดอกเห็ดออกจำนวนมาก ดอกเห็ดให้เนื้อนุ่มนิยมนำดอกเห็ดสดมาประกอบอาหาร เช่น ต้มยำ ผัดผัก เห็ดนางฟ้าชุบแห้งทอด ยำเห็ด แกงเลียง ห่อหมกเห็ดนางฟ้า เป็นต้น
นอกจากนี้เห็ดนางฟ้ายังอุดมไปด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์มีคุณค่าทางโภชนาการและมีประโยชน์ที่หลากหลาย หากได้กินเป็นประจำก็เชื่อว่าเห็ดนางฟ้าจะช่วยดูแลสุขภาพของเราได้เป็นอย่างดี เพราะด้วยเหตุนี้จึงเป็นที่มาของโครงการการรวมกลุ่มของคนในชุมชนและต่อยอดการทำเห็ดนางฟ้า
เมื่อปี พ.ศ. 2557-2558 เกิดสภาวะน้ำที่มีปริมาณน้อยกว่าปีที่ผ่านมาและคาดหมายว่าระยะต่อไปอาจเกิดภาวะขาดแคลนน้ำ และปัญหาภัยแล้งขึ้นได้ คณะรัฐมนตรีจึงได้มีมติ เมื่อวันที่ 16 กันยายน 2557 มอบหมายให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้ติตดามสถานการณ์น้ำและภาวะความแห้งแล้งอย่างต่อเนื่อง พบว่า มีพื้นที่ทำการเกษตรที่คาดว่าจะได้รับผลกระทบจากภัยแล้งจำนวน 3052 ตำบล ใน 58 จังหวัด ซึ่งภัยแล้งที่เกิดขึ้นนั้น นอกจากจะส่งผลให้เกษตรกรไม่สามารถปลูกพืชได้ เกิดการว่างงานและขาดรายได้แล้วในระยะยาวจะทำให้ประสิทธิภาพการผลิตลดลงและเกิดลกระทบต่อภาวะเศรษฐกิจของชุมชนเกษตร หากไม่มีการเตรียมตัวการที่ดีพออีกด้วย ดังนั้น เพื่อช่วยบรรเทาความเดือดร้อนของเกษตรกร จากการขาดรายได้ในช่วงฤดูแล้ง รวมทั้งสร้างโอกาสให้ชุมชน เกษตรกรเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาการเกษตรโครงสร้างพื้นฐานด้านการเกษตรและเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตของชุมชนซ้ำ จะเป็นการช่วยบรรเทาปัญหาภัยแล้งได้ในระยะยาว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์จึงได้จัดทำโครงการสร้างรายได้และพัฒนาการเกษตรที่สอดคล้องกับความต้องการและเป็นผู้บริหารจัดการโครงการให้เกิดผลสำเร็จอันจะนำไปสู่การพัฒนาการเกษตรของชุมชนอย่างยั่งยืน
ตำบลเมืองโพธิ์ อำเภอห้วยราช จังหวัดบุรีรัมย์ จากการเกิดภาวะภัยแล้งส่งผลทำให้เกษตรกรได้รับผลกระทบเช่นกัน จึงได้รวมกลุ่มเข้าร่วมโครงการสร้างรายได้และการพัฒนาการเกษตรแก่ชุมชนเพื่อบรรเทาภัยแล้งโดยมีหลักการให้ชุมชนในพื้นที่เกษตรเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาตนเอง กำหนดกิจกรรมความต้องการและบริหารจัดการกิจกรรมโครงการด้วยตนเอง โดยมีหน่วยงานภาคี คือ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม หน่วยงานทหารและกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ทั้งในระดับกระทรวงและในระดับพื้นที่ให้การสนับสนุนแก่ชุมชน ตำบลเมืองโพธิ์ได้เสนอของบสนับสนุนในชื่อโครงการผลิตก้อนเชื้อเห็ดนางฟ้าเปิดดอกเพื่อจำหน่าย โดยมีสำนักงานเกษตรอำเภอ เป็นผู้รับเรื่องโครงการและติดตามส่งเสริมอาชีพให้กับเกษตรกร งบที่ได้จัดสรรมานั้น ตำบลละ 1 ล้านบาท ได้จัดสรรซื้ออุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ใช้สำหรับผลิตก้อนเชื้อเห็ด จัดสรรงบสร้างโรงเรียนแต่ละหมู่ การจ้างงานประชาชนในพื้นที่ให้มีงานทำให้มีรายได้ในช่วงว่างงานและเกิดภัยแล้งในช่วงนั้น สถานที่ดำเนินการทำก้อนเห็ดนางฟ้านั้นอยู่ที่ศาลาประชาคมหมู่ที่ 7 บ้านศรีเจริญ ตำบลเมืองโพธิ์ ในส่วนของก้อนเห็ดที่ได้ทำจากการอัดก้อนและผ่านกระบวนการต่าง ๆ แล้วได้จัดสรรคให้ผู้นำแต่ละหมู่ได้นำกลับไปดูแล เพื่อเก็บดอกบริโภคและจำหน่าย เป็นรายได้ของประชาชน หลังจากที่ได้ดำเนินโครงการสร้างรายได้และพัฒนาการเกษตรแก่ชุมชน เพื่อบรรเทาภัยแล้งสิ้นสุดลงก็ได้มีโครงการอื่น ๆ เข้ามา เช่น โครงการ 9101 และโครงการเสริมสร้างรายได้ที่สนับสนุนส่งเสริมเกี่ยวกับการทำเห็ดนางฟ้า โดยที่หมู่ 1 และหมู่ 8 เป็นกลุ่มที่เข้มแข็งสามารถนำกลุ่มต่อยอดการทำเห็ดนางฟ้า ทำให้เกิดรายได้ต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน
คุณค่าและประโยชน์ของเห็ดนางฟ้า
- ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอในร่างกาย โปรตีนในเห็ดนางฟ้าและยังช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอในร่างกาย และยังช่วยเสริมสร้างการเจริญเติบโตของกล้ามเนื้ออีกด้วย
- ช่วยลดน้ำหนัก เห็ดนางฟ้ามีใยอาหารสูงและมีไขมันต่ำ เมื่อทานเข้าไปแล้วจะทำให้รู้สึกอิ่มเร็ว และอิ่มท้องนานขึ้น จึงลดความอยากอาหารได้เป็นอย่างดี หากออกกำลังกายควบคู่ก็จะยิ่งทำให้น้ำหนักลดเร็วยิ่งขึ้น
- ควบคุมความดันโลหิต การรับประทานอาหารเห็ดนางฟ้าเป็นประจำช่วยควบคุมระดับความดันโลกหิตเป็นปกติได้ เนื่องจากในเห็ดนางฟ้ามีโปรตีนที่ทำหน้าที่เหมือนฮอร์โมนขับน้ำทำให้ความดันโลหิตลดลงได้
- ป้องกันอันไซเมอร์ เห็ดนางฟ้าช่วยกระตุ้นการทำงานของสมองและระบบประสาทจึงชะลอการเสื่อมสภาพของเซลล์สมองและป้องกันโรคอัลไซเมอร์เป็นอย่างดี
- ลดการอักเสบ เมื่อเกิดการอักเสบขึ้นภายในร่างกาย การรับประทานเห็ดนางฟ้าจะสามารถบรรเทาอาการลงได้เพราะเห็ดนางฟ้ามีสารบางอย่างที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ
- ป้องกันโรคโลหิตจาง เห็ดนางฟ้ามีธาตุเหล็กสูง จึงช่วยป้องกันการเกิดโรคโลหิตจาง จากการสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดงมากขึ้น และยังช่วยกำจัดโลหะหนักที่เป็นพิษออกจากร่างกาย
- ยับยั้งการเก็ดมะเร็งลำไส้ ในเห็ดนางฟ้ามีสารต้านอนุมูลอิสระมากมายที่ช่วยยับยั้งการทำลายของเซลล์ลำไส้ที่จะพัฒนาไปเป็นมะเร็งที่เกิดขึ้นในร่างกาย
- ป้องกันโรคหวัด เห็ดนางฟ้ามีสารต้านอนุมูลอิสระและวิตามินที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย จึงสามารถป้องกันโรคหวัดได้เป็นอย่างดี
วีดีโอประจำเดือนกรกฎาคม
