สวัสดีค่ะ นางสาวแสงเทียน หม้อไธสง ประเภท ประชาชน

ตำบลบ้านดู่ อำเภอนาโพธิ์ จังหวัดบุรีรัมย์

โครงการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมฐานรากหลังโควิดด้วยเศรษฐกิจ

ค้นหูกผูกเส้นใย

การค้นหูกเป็นการเตรียมไหมเส้นยืนหรือไส้หูกเป็นเส้นไหมตามแนวตั้งของผืนผ้าสำหรับผ้ามัดหมี่ในสมัยก่อนจะนิยมสีพื้นสีเดียวเป็นสีเข้ม เช่น สีดำ สีกรมท่า สีน้ำตาลเข้ม สีน้ำเงิน ปัจจุบันได้มีการปรับเปลี่ยนมาใช้สีที่หลากหลายทั้งสีเข้มและสีอ่อน

ฟืม เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการทอผ้า ฟืมโดยทั่วไปมีลักษณะเป็นซี่ๆทำด้วยไม้ไผ่ปัจจุบันซี่ฟืมจะทำมาจากทองเหลืองหรือเหล็กซึ่งซี่ฟืมจะมีขนาดเล็กลงได้อีก สามารถร้อยเส้นยืนได้จำนวนมาก ผ้าที่ทอจากฟืมเหล็กจึงมีเนื้อหนาและแน่นกว่าฟืมไม้ไผ่

การเรียกชื่อฟืมจะเรียกตามจำนวนหลบฟืมจะยาวหรือสั้นขึ้นอยู่กับความต้องการผ้ากว้างหรือแคบถ้า10หลบเท่ากับ40รูก็เรียกฟืมสิบถ้า12หลบเท่ากับ40รูก็เรียกว่าฟืมสิบสอง


วิธีการเดินเส้นยืน จะต้องกำหนดก่อนว่าจะทอผ้ากี่เมตรจะเดินเส้นยืนให้เท่ากับความยาวของผืนผ้าจากนั้นให้เอาเชือกฟางวัดกับตลับเมตร ถ้าได้ความยาวแล้วก็ทำเครื่องหมายเอาใว้จากนั้นก็เรียงหลอดใว้เพื่อที่จะดึงเส้นไหมค้นเครือ เริ่มจากผูกปลายเส้นไหมที่ถ่ายมาจากอักหรือโบกกับหลักค้นลูกแรกขวามือ แล้ววนไปทางซ้ายผ่านหลักค้นทุกหลักถึงหลักค้นลูกสุดท้ายจึงนำเส้นไหมไปพันกับหลักค้นพิเศษซึ่งมีหลักเดียวในเฝือบริเวณนี้เส้นไหมจะขัดกัยเรียกตรงที่ขัดกันนี้ว่า ขาใจ เป็นบริเวณที่นับจำนวนความและจำนวนลบ1ความมีเส้นไหม4เส้นต่อ10ความเป็น1หลบเส้นไหมที่พันหลักค้นพิเศษแล้วจะถูกพันคล้องหลักค้นลูกต่างๆทุกลูกกลับลงมาที่จุดเริ่มต้นแล้ววนขึ้นไปอีกเส้นไหมทุกเส้นต้องผ่านขาใจค้นหูกกลับไปกลับมาจนกระทั่งได้เส้นไหมตามจำนวนสัมพันธ์กับฟืมที่จะใช้ทอใช้เชือกมัดขาใจใว้ให้เส้นไหมขัดกันอยู่ดังเดิมเสร็จแล้วถอดกลุ่มไหมจากเฝือแล้วตัดเส้นไหมให้ปลายเปิดทุกเส้นตรงที่คล้องกับหลักค้นลูกแรกกลุ่มเส้นไหมที่ได้เรียกว่าไส้หูกจากประสบการณ์การทอผ้าของชาวบ้านถ้าต้องการผ้ายาว4เมตรหน้ากว้าง 1.02 เมตรใช้ฟืม 40 นั้นจะใช้เส้นไหมประมาณ 1.2 กิโลกรัมแบ่งเป็นเส้นยืนหรือเส้นเครือประมาณ 9-10 ขีดและเส้นพุ่งประมาณ 3 ขีด