ชุมชนตำบลบ้านไทร อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ เป็นชุมชนขนาดใหญ่ที่มีผู้อยู่อาศัยอพยพมาจากหลายพื้นที่ ทำให้เกิดพหุวัฒนธรรมและภูมิปัญญาที่น่าสนใจหลายอย่าง อาทิเช่น ประเพณีทางพระพุทธศาสนา ประเพณีของชาวเขมร และการสร้างผลิตภัณฑ์ตามภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งในบทความนี้จะกล่าวถึงภูมิปัญญาที่นำไปสู่การสร้างสินค้าที่มีอัตลักษณ์ของชุมชนตำบลบ้านไทร ภายใตชื่อแบรนด์ “รักษ์ไทร”
รักษ์ไทรเสื่อกก เป็นชื่อแบรนด์ของผลิตภัณฑ์แปรรูปเสื่อกก ของชาวบ้านโนนสวรรค์ หมู่ที่ 11 ตำบลบ้านไทร อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ ที่เดิมทีเป็นคนจากอำเภอเขวาสินริทร์ จังหวัดสุรินทร์ และอำเภอห้วยราช จังหวัดบุรีรัมย์ ซึ่งเป็นสถานที่ขึ้นชื่อเรื่องการทอเสื่อกก จึงทำให้ลูกหลานชาวบ้านโนนสวรรค์ที่อพยพมามีความผูกพันกับการทอเสื่อกกมาตั้งแต่เด็ก จึงได้มีการร่วมมือกันจัดตั้งกลุ่มทอเสื่อกกในหมู่บ้าน โดยใช้ชื่อกลุ่มว่า “ไหลสวรรค์” นอกจากการทอเสื่อเป็นผืนธรรมดาแล้ว ชาวบ้านยังได้นำนวัตกรรมใหม่ ๆ มาพัฒนาสินค้าเสื่อกกให้มีความทันสมัย แปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์หลายหลายชนิด ได้แก่ กระเป๋า ถาดรองจาน ถาดรองแก้ว รองเท้า พัด และที่นอนปิกนิก โดยสินค้าทุกชิ้นทอจากต้นกกด้วยฝีมือของชาวบ้าน และย้อมจากสีธรรมชาติ จึงเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
ถัดมาคือ ผลิตภัณฑ์แปรรูปผ้าทอ รักษ์ไทรผ้าทอ เป็นผลิตภัณฑ์ของชุมชนบ้างหนองม่วง หมู่ 12 ตำบลบ้านไทร อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ ซึ่งความผูกพันกับการปลูกม่อนเลี้ยงไหม การสาวไหม และการทอผ้าไหมมาตั้งแต่วัยเด็ก จึงได้ร่วมกันจัดตั้งกลุ่มทอผ้าไหมบ้านหนองม่วงขึ้นโดยใช้ชื่อว่า “ม่วงไทยผ้าทอมือ” ได้จัดทำผลิตภัณฑ์ผ้าทอที่มีสีที่เป็นเอกลักษณ์ ใช้ววัสดุธรรมชาติ และมีการแปรรูปเป็นเสื้อสำหรับใส่ในโอกาศต่าง ๆ ให้กับ อบต.ตำบลบ้านไทรอีกด้วย
จากความน่าสนใจของทั้ง 2 ผลิตภัณฑ์ ทำให้คณะผู้ปฏิบัติงานและอาจารย์ประจำโครงการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมฐานรากหลังโควิด ด้วยเศรษฐกิจ BCG (U2T for BCG) ของตำบลบ้านไทร ได้เห็นช่องทางที่จะต่อยอดและพัฒนาภูมิปัญญาเหล่านี้ จึงได้ติดต่อไปยังกลุ่มทอเสื่อและกลุ่มทอผ้า เพื่อร่วมกันพัฒนาสินค้าที่ดีออกสู่ตลาด ปัจจุบันได้ดำเนินการมาสองเดือนแล้ว และพร้อมที่จัดจำหน่ายสินค้าดังกล่าว โดยผลิตภัณฑ์เสื่อกกได้ทำการแปรรูปเป็นที่นอนปิกนิก และผลิตภัณฑ์ผ้าทอถูกแปรรูปเป็นเสื้อที่ออกแบบให้สวมใส่บาย และสวมใส่ได้หลายโอกาส หากท่านผู้อ่านมีความสนใจในผลิตภัณฑ์ สามารถติดต่อสั่งซื้อได้ที่เพจ Facebook ชื่อ “รักษ์ไทร : ผลิตภัณฑ์ชุมชน ตำบลบ้านไทร อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์”
