ข้าพเจ้า นางป้อม กะรัมย์ ภาคประชาชน สำรวจการเลี้ยง/ขั้นตอน พันธุ์จิ้งหรีด ในตำบลโคกตูม อำเภอประโคนชัย จังวัดบุรีรัมย์ ประจำเดือน กรกฎาคม
ข้าพเจ้าและทีมงานได้ลงพื้นที่สำรวจในตำบลโคกตูม วันที่ 4 กรกฎาคม 2565 โดยมีอาจารย์ที่รับผิดชอบตำบลโคกตูมลงพื้นที่สำรวจและเก็บข้อมูลด้วย พบว่าสิ่งที่จะทำมาพัฒนาได้แก่ จิ้งหรีด เป็นแมลงมีคุณค่าทางโภชนาการสูง ราคาจับต้องได้ และยังสามารถนำมาแปรรูปต่อยอดได้อีก จากข้อมูลทางโภชนาการระบุว่า จิ้งหรีดมีคุณค่าทางอาหารสูง ในจิ้งหรีด 100 กรัม มีปริมาณโปรตีน เท่ากับ 18.6 กรัม ซึ่งเทียบเท่ากับปริมาณโปรตีนที่มีในเนื้อหมู เนื้อไก่ และปลาทู นอกจากนี้ยังมีปริมาณกรดอะมิโนที่จำเป็นต่อร่างกายหลายชนิด ดังนั้น จิ้งหรีดจึงเป็นอาหารที่เป็นแหล่งโปรตีนทางเลือกที่มีคุณภาพชนิดหนึ่ง และขณะนี้กำลังกลายมาเป็นสัตว์เศรษฐกิจที่กำลังได้รับความนิยมและสร้างรายได้ให้แก่เกษตรผู้เพาะเลี้ยง
วิธีการเตรียมสถานที่เพราะเลี้ยงจิ้งหรีด
1. บ่อจิ้งหรีด วัสดุที่จะนำมาเป็นสถานที่เพาะเลี้ยง เช่น บ่อซีเมนต์
2. เทปกาวใช้ติดรอบในด้านบนเพื่อป้องกันไม่ให้จิ้งหรีดออกนอกบ่อ
3. ยางรัดปากวง ใช้ยางในรถจักรยานยนต์ ตัดให้มีขนาดกว้างน้อยกว่าขอบวงด้านนอก
4. ตาข่ายไนล่อนสีเขียว เป็นตาข่ายสำหรับปิดปากบ่อจิ้งหรีดป้องกันการบินหนีของจิ้งหรีดและ ป้องกันศัตรูเข้าทำลายจิ้งหรีดตัดให้มีขนาดใหญ่กว่าบ่อจิ้งหรีดเล็กน้อย
5.วัสดุรองพื้นบ่อ ใช้แกลบใหม่ๆ รองพื้นหนาประมาณ 1 ฝ่ามือ
6.ที่หลบภัย ใช้เป็นที่หลบซ่อนตัว อาศัยอยู่ เช่น ถาดไข่ชนิดที่เป็นกระดาษ
7. ถาดให้อาหาร ควรเป็นถาดที่ไม่ลึกมาก เพื่อให้จิ้งหรีดได้กินอาหารได้สะดวก
8. ภาชนะให้น้ำใช้วิธีการผ่าครึ่งกระบอกไม้ไผ่ ใช้ผ้าชุ่มน้ำให้ชุ่มวางในกระบอก
9. ถาดไข่ สำหรับใช้เป็นที่วางไข่โดยใช้ขันอาบน้ำทั่ว ๆ ไป วัสดุที่ใส่ ใช้ขี้เถ้าแกลบดำ รดน้ำให้ชุ่ม รองไข่เมื่อจิ้งหรีดมีอายุ 43 วัน
ขั้นตอนและเทคนิคการเลี้ยงจิ้งหรีด
1.ต่อแผ่นฟิวเจอร์บอร์ดให้เป็นกล่องสี่เหลี่ยมตามขนาดที่ต้องการและเหมาะสมกับพื้นที่ตั้งกล่องเลี้ยงจิ้งหรีด
2.นำถาดไข่จิ้งหรีดมาวางลงในกล่องเลี้ยง กล่องละ 1 ถาด พร้อมทั้งใส่ฟองน้ำ กากมะพร้าว และใบมันสำปะหลังลงไปด้วยให้พร้อม ปิดปากกล่องเลี้ยงด้วยตาข่ายพลาสติกให้มิดชิดเพื่อป้องกันจิ้งจกหรือนกลงไปจิกกินไข่จิ้งหรีด และบ่มไข่รอการฟักเป็นตัวประมาณ 10 วัน
3.ช่วงระหว่างรอไข่ฟัก ก็ต้องฉีดน้ำด้วยขวดสเปรย์พรมไว้ทุกวันๆละ 2 ครั้งเช้า-เย็น
4.ประมาณ 10 วัน ไข่จิ้งหรีดจะเริ่มฟักออกเป็นตัว หลังจากจิ้งหรีดฟักตัวประมาณ 3 วัน จึงนำถาดไข่ออกจากกล่อง
5.เริ่มโรยอาหารไก่เล็กบดละเอียดเป็นกองไว้ให้จิ้งหรีดได้กินเรื่อยๆ หมดเมื่อไหร่ก็เติมให้
6.ฉีดน้ำใส่ฟองน้ำให้เปียกแต่อย่าให้ชุ่มมาก ประมาณวันละ 3 ครั้ง เพื่อให้จิ้งหรีดได้ไปดูดกินน้ำจากฟองน้ำ และสามารถป้องกันไม่ให้จิ้งหรีดจมน้ำตายเหมือนการใช้รางน้ำทั่วไป
7.เลี้ยงไปเรื่อยๆจนจิ้งหรีดอายุประมาณ 40 วัน ก็นำถาดแบนบรรจุแกลบดำเข้าไปวางไว้เพื่อรอให้จิ้งหรีดพร้อมวางไข่
8.เมื่อจิ้งหรีดอายุครบ 45 วันขึ้นไป จิ้งหรีดจะเริ่มวางไข่ ก็เปลี่ยนอาหารเป็นเศษขนมปังบดละเอียดแทน
9.หลังจากจิ้งหรีดเริ่มวางไข่ลงในถาดแกลบดำประมาณ 7 วัน ก็สามารถจับพ่อแม่พันธุ์จิ้งหรีดออกมาจำหน่ายหรือบริโภคได้ แล้วก็เลี้ยงต่อเนื่องเป็นวงจรรุ่นละ 45 วันต่อไป
จิ้งหรีดเนี่ยะมองดูเหมือนเลี้ยงง่าย เลียนแบบตามธรรมชาติ แต่มีข้อจำกัดนะคะ เค้าไม่ชอบเสียงดีงและไท่ควรที่จะวุ่นวายเช่น บ้านไหนมีเด็กเล็กอยู่เยอะๆนี่จิ้งหรีดตายยกลังมาเยอะคะ ต้องเลี้ยงในที่ที่ค่อนข้างเป็นส่วนตัวสูง และระวังเรื่องคงวามสะอาดด้วยนะคะ มด หนู แมลงอื่นๆ จะมาทำลายได้ง่ายคะ
จากการลงสำรวจพื้นที่ครั้งนี้พบว่า ชาวบ้านในตำบลโคกตูมให้ความร่วมมือในการให้ข้อมูลเป็นอย่างดี ทีมงานจึงอยากที่จะพัฒนาผลิตภัณฑ์ในชุมชนให้ก้าวไกลไปยังตลาดออนไลน์ และออฟไลน์ เพื่อที่จะทำให้ชุมชน และเกษตรผู้เลี้ยงจิ้งหรีดมีรายได้เพิ่มขึ้น สามารนำรายได้มาจุนเจือครอบครัว
รูปภาพการปฏิบัติงาน
