ข้าพเจ้านายณัชพล ดาโสม ประเภทบัณฑิตจบใหม่ ตำบลเขาคอก อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์
หลักสูตร: ID20-2 โครงการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมฐานรากหลังโควิดด้วยเศรษฐกิจ BCG (U2T for BCG) มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์
ภูมิประเทศเทศบาลตำบลเขาคอก มีสภาพพื้นที่โดยทั่วไปมีลักษณะเป็นลูกคลื่นลอนตื้น มีความสูงประมาณ 150 – 200 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง มีภูเขา มีแม่น้ำตามธรรมชาติไหลผ่าน เมื่อเวลามีฝนตกหนักน้ำจะไหลรวมกันทำให้ในบางพื้นที่ของตำบลเกิดน้ำท่วมและขังเป็นเวลานานบางหมู่บ้านประสบกับปัญหาน้ำเน่าเสีย น้ำทิ้งในครัวเรือนเกิดกลิ่นเน่าเหม็น อีกทั้งขาดการบริหารจัดการที่ถูกต้องก่อให้เกิดการรบกวนเพื่อนบ้าน และยังทำให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงนำมาสู่ปัญหาโรคที่มียุงเป็นพาหะมากมาย เทศบาลตำบลเขาคอกจึงได้เล็งเห็นปัญหาและได้นำเอาธนาคารน้ำใต้ดินมาใช้ในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นนี้ ถือว่าเป็นโครงการที่ช่วยแก้ปัญหาน้ำท่วมได้แล้วยังมีการร่วมมือกันในชุมชนเกิดการรวมกลุ่มกันสร้างธนาคารน้ำใต้ดินในหลายหมู่บ้าน
ธนาคารน้ำใต้ดิน (Groundwater Bank) มีวิธีการทำอยู่ 2 ระบบ คือ ระบบเปิด และ ระบบปิด
กิจกรรมคือการขุดสระทะลุชั้นดินเหนียวเพื่อนำน้ำฝนที่ตกลงมาใส่พื้นที่เติมไปในชั้นใต้ดิน ในชั้นกรวดทราย เป็นการเพิ่มระดับน้ำบาดาลใต้ดินให้กับพื้นที่ที่เราขุด แนวคิดในการทำธนาคารน้ำใต้ดินนั้นต้นตำรับมาจาก ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยหลวงพ่อสมาน สิริปัญโญ ประธานสถาบันน้ำนิเทศศาสนคุณ ซึ่งขณะที่ท่านเป็นพระธรรมฑูตในอเมริกานั้นท่านได้ศึกษาแนวทางดังกล่าวจนแตกฉานแล้วนำมาเผยแพร่ในประเทศไทย หลักการเบื้องต้นคือ การเติมน้ำไปเก็บในชั้นใต้ดิน โดยคนในชุมชนขุดบ่อในบริเวณพื้นที่น้ำท่วม น้ำขัง น้ำหลาก หรือจุดรวมของน้ำเพื่อกักน้ำให้ซึมลงไปชั้นหิน เป็นการพักน้ำรวมไว้เหมือนธนาคาร นับเป็นตัวอย่างของการบูรณาการความรู้ทางวิชาการและภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สามารถใช้บริหารจัดการน้ำได้อย่างยั่งยืน
ในตำบลเขาคอกได้ใช้หลักการธนาคารน้ำใต้ดินระบบปิด เริ่มทำการไปแล้ว หมู่ 4 บ้านโคกกลอย หมู่ 1 บ้านเขาคอก และบริเวณเทศบาลตำบล ที่เน้นการแก้ไขปัญหาน้ำท่วมขังในครัวเรือน และเพื่อสนับสนุนและส่งเสริมประชาชนให้ร่วมด้วย ช่วยกันลดปริมาณน้ำหลากในช่วงฝนตก โดยการทำธนาคารน้ำใต้ดินระบบปิดในบริเวณบ้านหรือพื้นที่ของตนเอง ซึ่งระบบปิดนี้สามารถช่วยชุมชนและท้องถิ่นในการบริหารจัดการน้ำหลากในช่วงฝนตกให้ง่ายขึ้นอีกทั้งจะช่วยป้องกันความเสี่ยงต่อการ ปนเปื้อนของแม่น้ำลำคลอง และแหล่งน้ำธรรมชาติ
เทศบาลตำบลเขาคอกและคณะทำงาน ได้นำเทคโนโลยีองค์ความรู้ใหม่ๆ นวัตกรรมท้องถิ่น เข้ามาสู่ตำบลเขาคอกโดยเฉพาะการขับเคลื่อนโครงการ “ธนาคารน้ำใต้ดิน” (Groundwater Bank) ส่งผลให้เกิดประโยชน์กับทุกภาคส่วน และประเทศชาติดั่งยุทธศาสตร์ชาติ “ประเทศไทย มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน” ผลลัพธ์ของโครงการนี้ยังสร้างเครือข่ายระหว่างชุมชน ก่อให้เกิดความสามัคคี มีน้ำใจ มีจิตสาธารณะ เสียสละ เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ และรู้จักใช้วัสดุอุปกรณ์ที่มีอยู่ในท้องถิ่นให้เกิดประโยชน์ ตระหนักถึงความสำคัญของการบริหารจัดการน้ำอย่างยั่งยืน
ภาพกิจกรรมการทำธนาคารน้ำใต้ดิน
วิดิโอแสดงกิจกรรมเดือนสิงหาคม เรื่องแผนการพัฒนาสินค้าและบริการ ตำบลเขาคอก อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์
