การย้อมผ้าทอจากสีธรรมชาติด้วยวัตถุดิบในท้องถิ่น
ผู้เขียนบทความ : นางสาวนวลพรรณ แบบรัมย์
ประเภท:ประชาชน
พื้นที่ : ต.แสลงโทน อ.ประโคนชัย จ.บุรีรัมย์
การทอผ้านั้นเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของตำบลแสลงโทนที่มีมาอย่างยาวนาน และมีความผูกพันเชื่อมโยงวิถีชีวิต ความเชื่อ และพิธีกรรมของหมู่บ้าน และถือเป็นศิลปะและหัตถกรรมหรืองานฝีมืออย่างหนึ่งที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ การทอผ้าในหลายท้องถิ่นยังคงรักษารูปแบบอันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะ ตำบลแสลงโทนเองก็เป็นหนึ่งในนั้นที่ยังคงรักษาเอกลักษณ์ลวดลายที่มาจากอัตลักษณ์ของหมู่บ้าน และที่สำคัญในตำบลแสลงโทนเองยังมีต้นไม้ที่เป็นเอกลักษณ์ที่สามารถนำใบมาย้อมเป็นสีของผ้าทอเพื่อให้เกิดสีเฉพาะหรือสิ่งที่บ่งบอกถึงอัตลักษณ์สำคัญของหมู่บ้านอีกด้วย
กลุ่มทอผ้าในตำบลแสลงโทนร่วมกับคณะผู้ปฏิบัติงานรวมถึงอาจารย์ผู้ดูแลประจำตำบลได้เล็งเห็นถึงการเลือกสีมาย้อมผ้าจากวัตถุดิบธรรมชาติในท้องถิ่นและเพื่อจัดนำไปทอให้เกิดเป็นสินค้าประจำชุมชน เพื่อเสริมสร้างรายได้ให้กับตำบลแสลงโทน โดยอาศัยการเลือกใช้วัตถุดิบในพื้นที่เพื่อเป็นการลดต้นทุนและอีกทั้งยังเป็นการประยุกต์โดยการนำใบไม้ที่ให้สีเป็นเอกลักษณ์ที่บ่งบอกถึงตำบลแสลงโทนมาร่วมผสมกับการทำลวดลายที่ชัดเจนยิ่งขึ้นจึงได้นำใบของต้นแสลง ใบต้นสบู่เลือด และดอกดาวเรือง มาผ่านกระบวนการทำเพื่อให้เกิดสีที่สวยงามจากธรรมชาติ ดังนี้
- สับใบแสลงกับใบสบู่เลือดและดึงดอกดาวเรืองออกจากก้านและนำไปตำแยกอย่างละครก เพื่อให้เกิดความฉ่ำน้ำ
- นำวัตถุดิบไปต้มแยกหม้ออย่างละ1 ชั่วโมง
- ผสมสารส้มและผงคอปเปอร์ซันเฟตลงไปในสีย้อมธรรมชาติแล้วนำไหมหลังไปย้อมเป็นเวลา30นาทีที่อุณหภูมิ 60-90 องศาเซลเซียส
- นำไปแช่น้ำอุ่นเป็นเวลา15นาทีพอครบเวลาที่กำหนดนำไหมไปล้างน้ำสะอาดจนกว่าน้ำจะใสไม่มีสีย้อมติดลงไป
- นำไหมไปผึ่งลมให้แห้ง
วีดีโอ
