สีธรรมชาติได้จากการนำส่วนต่าง ๆ ของพืช เช่น ดอก ผล ราก เปลือกลำต้น แกนลำต้น มาต้มสกัดเป็นสีย้อม สีธรรมชาติสามารถย้อม เส้นใยไหม และเส้นใยฝ้าย ในการย้อมจำเป็นต้องใช้สารช่วยติด เพื่อให้สีติดอยู่ในเส้นใย โดยไม่เคลื่อนย้ายออกจากเส้นใยทำให้เกิดความคงทนต่อการซักดีขึ้น
วัตถุดิบธรรมชาติที่ได้จากพรรณไม้มีมากมายหลายชนิด เช่น
พันธุ์ไม้ | ส่วนที่ใช้ย้อม | สารที่ช่วยติดสี | สีที่ย้อมได้ |
ฝาง | แก่น ฝัก | สารส้ม | แก่นฝางให้สีส้มแดง |
มะเกลือ | ผล | โคลนดำ | สีดำ สีเทา |
สบู่เลือด | ใบ | เกลือ, สารส้ม | เขียวออกเหลือง |
ยอบ้าน | ใบ | สารส้ม | เหลืองอมส้ม |
ใบสักอ่อน | ใบ | น้ำมะขามเปียก | แดง ชมพูแดง |
หูกวาง | ใบ | จุนสี | เขียวอมน้ำตาล |
เพกา (ลิ้นฟ้า) | เปลือกของต้น | จุนสี | น้ำตาลออกเหลือง |
คำแสด | เมล็ด | – | ส้ม |
สมอ | ผล | สารส้ม | เหลืองอมเขียว |
ดางเรือง | กลีบดอก | สารส้ม | เหลืองทอง |
ยูคาลิปตัส | ใบ | สารส้ม | เหลืองอมเขียว |
ประดู่ | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาลออกเหลือง |